คาฮอง (Cajon) รู้จักกับเครื่องดนตรีเคาะจังหวะยอดนิยม
คาฮอง คืออะไร?
คาฮอง (Cajon) หรือที่หลายคนเรียกว่า กลองคาฮอง เป็นเครื่องดนตรีประเภทเครื่องเคาะที่มีต้นกำเนิดจากประเทศเปรู มักใช้ทดแทนกลองชุดในดนตรีแนวอะคูสติก ได้รับความนิยมอย่างมากในปัจจุบัน ด้วยเสียงที่เป็นเอกลักษณ์ เล่นง่าย และพกพาสะดวก เหมาะสำหรับนักดนตรีทุกระดับ ไม่ว่าจะเป็นมือใหม่หัดเล่นหรือมืออาชีพที่ต้องการเพิ่มสีสันให้กับเสียงเพลง
ต้นกำเนิดของคาฮอง
คาฮองมีต้นกำเนิดมาจากประเทศเปรู ในช่วงศตวรรษที่ 18 โดยทาสชาวแอฟริกันที่ถูกนำมายังทวีปอเมริกาใต้ เนื่องจากในสมัยนั้นมีการห้ามใช้เครื่องดนตรีดั้งเดิมของชาวแอฟริกัน พวกเขาจึงดัดแปลงลังไม้ที่ใช้บรรจุสินค้ามาเป็นเครื่องดนตรี ต่อมาได้รับความนิยมแพร่หลายในดนตรีแนวฟลาเมงโก้และละตินแจ๊ส
ลักษณะของคาฮอง
คาฮองมีลักษณะเป็นกล่องไม้ทรงสี่เหลี่ยม ด้านหน้าทำจากไม้อัดบางๆ สำหรับใช้ตี ส่วนด้านตรงข้ามมักเจาะรูเพื่อเป็นโพรงเสียง ภายในติดตั้งสายสแนร์หรือสายกีตาร์เพื่อสร้างเสียงที่มีมิติ คาฮองประกอบด้วยส่วนสำคัญดังนี้
-
หน้าตี (Tapa) ทำจากไม้บางที่มีความยืดหยุ่น
-
ตัวกล่อง (Body) ทำจากไม้แข็งหนาประกอบเป็นกล่องสี่เหลี่ยม
-
โพรงเสียง (Sound Hole) อยู่ด้านหลังเพื่อปล่อยคลื่นเสียง
-
สายสแนร์หรือสายกีตาร์ (ในบางรุ่น) ติดตั้งด้านในเพื่อสร้างเสียงที่แตกต่าง
วิธีการเล่นคาฮอง
ผู้เล่นจะนั่งคร่อมบนคาฮอง ใช้มือหรืออุปกรณ์เสริม เช่น ไม้ตีหรือแปรง ตีลงบนแผ่นไม้ด้านหน้า การตีในตำแหน่งที่แตกต่างกันจะให้เสียงที่แตกต่างกัน โดยมีเทคนิคพื้นฐานดังนี้
- ตีบริเวณมุมบนเพื่อให้ได้เสียงสูง (Slap)
- ตีบริเวณกลางหน้าตีเพื่อให้ได้เสียงกลาง (Tone)
- ตีบริเวณด้านล่างเพื่อให้ได้เสียงต่ำ (Bass)
ประเภทของคาฮอง
คาฮองแบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลัก คือ คาฮองสายสแนร์และคาฮองสายกีตาร์ ซึ่งให้เสียงและเหมาะกับการใช้งานที่แตกต่างกัน
คาฮองสายสแนร์
คาฮองประเภทนี้ ภายในจะมีสายสแนร์ (Snare wires) พาดผ่านแผ่นไม้ด้านหน้า เมื่อตีจะเกิดการสั่นสะเทือนของสายสแนร์ ทำให้เกิดเสียง “แฉ่” คล้ายกับเสียงสแนร์ของกลองชุด เหมาะสำหรับผู้เริ่มต้น เพราะให้เสียงที่ชัดเจน ควบคุมจังหวะได้ง่าย ช่วยให้ฝึกฝนการตีและแยกแยะจังหวะได้ดีขึ้น
คาฮองสายกีตาร์
คาฮองประเภทนี้ ภายในจะขึงสายกีตาร์ไว้ มักจะมี 2-4 สาย การสั่นสะเทือนของสายกีตาร์จะสร้างเสียงที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว เหมาะกับผู้เล่นที่มีความชำนาญ เพราะสามารถปรับแต่งเสียงได้หลากหลายกว่า แต่ต้องอาศัยทักษะในการควบคุมน้ำหนักการตีเพื่อสร้างเสียงที่ต้องการ
วัสดุที่ใช้ทำคาฮองกับผลลัพธ์ด้านเสียง
วัสดุที่ใช้ทำคาฮองมีผลอย่างมากต่อคุณภาพเสียง โดยไม้แต่ละชนิดจะให้เสียงที่มีเอกลักษณ์แตกต่างกัน
คาฮองไม้เบิร์ชหรือไม้โอ๊ค ให้เสียงชัด กังวาน
ไม้เบิร์ชและไม้โอ๊คเป็นวัสดุที่นิยมใช้ทำคาฮอง เพราะให้เสียงที่ชัดเจนและกังวาน
-
ไม้เบิร์ช ให้เสียงที่ใส คมชัด เหมาะกับเพลงป๊อป ร็อก หรือดนตรีที่มีจังหวะเร็ว
-
ไม้โอ๊ค ให้เสียงที่มีมิติและความลึก กังวาน เหมาะกับเพลงแจ๊ส ละติน หรือการแสดงสด
คาฮองไม้เมเปิล ให้เสียงสมดุล
ไม้เมเปิลเป็นอีกหนึ่งวัสดุยอดนิยม ให้เสียงที่สมดุลระหว่างความคมชัดและความทุ้ม เหมาะกับดนตรีหลากหลายแนว เช่น อะคูสติก ป๊อป หรือแจ๊ส
คาฮองกระดาษอัดหรือไม้อัดยางพารา ให้เสียงเบา นุ่มนวล
-
กระดาษอัด ให้เสียงที่เบาและนุ่ม เหมาะกับเพลงโฟล์ก
-
ไม้อัดยางพารา ให้เสียงที่อบอุ่น นุ่มนวล เหมาะกับจังหวะเบาๆ
เลือกซื้อคาฮองอย่างไรดี?
การเลือกซื้อคาฮองให้ตรงกับความต้องการ จำเป็นต้องพิจารณาปัจจัยต่างๆ ดังนี้
-
เลือกประเภทของคาฮองให้ตรงกับการใช้งาน
หากเป็นมือใหม่ ควรเริ่มจากคาฮองสายสแนร์ แต่ถ้ามีประสบการณ์แล้ว คาฮองสายกีตาร์จะให้ความหลากหลายของเสียงมากกว่า
-
พิจารณาวัสดุของคาฮอง
เลือกวัสดุที่ให้เสียงตรงกับแนวเพลงที่ต้องการเล่น เช่น ไม้เบิร์ชหรือไม้โอ๊คสำหรับเสียงที่ชัดเจน ไม้เมเปิลสำหรับเสียงที่สมดุล หรือกระดาษอัด/ไม้อัดยางพาราสำหรับเสียงที่นุ่มนวล
-
เลือกขนาดของคาฮอง
ขนาดมาตรฐานคือ สูง 45-50 ซม. กว้างและลึกประมาณ 30 ซม. ซึ่งเหมาะสำหรับผู้เริ่มต้น ส่วนขนาดเล็กเหมาะสำหรับเด็กหรือพกพา และขนาดใหญ่ให้เสียงที่ลึกขึ้นแต่อาจเล่นยากสำหรับมือใหม่
-
พิจารณาตำแหน่งของโพรงเสียง
-
โพรงเสียงด้านหลัง กระจายเสียงได้ดีในพื้นที่กว้าง เหมาะกับการแสดงสด
-
โพรงเสียงด้านข้าง ผู้เล่นได้ยินเสียงชัดเจน เหมาะกับการฝึกซ้อมหรือเล่นในพื้นที่เล็ก
การดูแลรักษาคาฮอง
การดูแลรักษาคาฮองอย่างถูกวิธีจะช่วยยืดอายุการใช้งานและรักษาคุณภาพเสียง
-
หลีกเลี่ยงการวางคาฮองในที่ชื้น เพราะความชื้นจะส่งผลต่อคุณภาพเสียง
-
อย่าวางของหนักทับบนคาฮอง
-
ระวังอย่าให้คาฮองตกกระแทก อาจทำให้ไม้แตกร้าว
- ใช้ผ้าคลุม หรือใส่กระเป๋าคาฮอง เมื่อไม่ได้ใช้งาน
การทำความสะอาดคาฮอง
-
ใช้ผ้าแห้งนุ่มเช็ดทำความสะอาดฝุ่นและคราบสกปรก
-
ทำความสะอาดหน้าตีด้วยน้ำยาทำความสะอาดไม้อ่อนๆ
-
หลีกเลี่ยงการใช้น้ำมากเกินไป
-
ตรวจสอบและทำความสะอาดภายในเป็นประจำ
คาฮอง Cajon เป็นเครื่องดนตรีที่เหมาะสำหรับทั้งมือใหม่และมืออาชีพ สามารถเลือกใช้ได้ตามความเหมาะสมของงบประมาณและวัตถุประสงค์การใช้งาน การดูแลรักษาที่ดีจะช่วยให้คาฮองมีอายุการใช้งานที่ยาวนานและคงคุณภาพเสียงที่ดี

